DHEA یا Dehydroepiandrosterone یک ترکیب استروئید طبیعی است که در غده فوق کلیوی و غدد جنسی تولید می‌شود. این ترکیب پیش ساز سایر هورمون ها و عمدتا  استروژن و تستوسترون است. میزان آن در بدن, اوایل جوانی در بالاترین حد است و با افزایش سن میزان آن کاهش پیدا می‌کند. به‌طوری که در 40 سالگی به 50 درصد، در 65 سالگی به 10 تا 20 درصد و در 80 سالگی به 5 درصد می‌رسد.

اندیکاسیون و مزایای مصرف:

1. افزایش قدرت جنسی و باروری:

مکمل DHEA ممکن است جنبه‌های مختلف عملکرد جنسی از جمله میل جنسی و باروری در زنان را بهبود بخشد. طی آزمایشی که بر روی زنان با مشکلات ناباروری انجام گرفت، مشخص شد که با مصرف مکمل DHEA میزان تخمک بیشتری تولید می‌شود و درصد بیشتری از تخمک‌ها بارور می‌باشند. ( ۶۷٪ در مقابل ۳۹٪ قبل از مصرف مکمل DHEA). علاوه بر این، مطالعات متعددی نشان داده است که این مکمل می‌تواند باعث افزایش میل جنسی و بهبود عملکرد جنسی در زنان و مردان شود.

2. پیشگیری از پوکی استخوان:

 DHEA با افزایش تولید استئوبلاست ها (سلول های سازنده استخوان) و جلوگیری از مرگ آنها, به توسعه توده استخوانی, افزایش حجم استخوان و تراکم مواد معدنی در آن کمک می کند. با دارا بودن این خاصیت ها همچنین می تواند از استئوپروز بعد  از یائسگی پیشگیری کند. در یک مطالعه روی مردان کره جنوبی دیده شد که DHEA همین اثرات مثبت را بر توده استخوانی دارد و به پیشگیری از استئوپروز مردان نیز کمک می کند.

3. بهبود خلق و عملکرد مغز:

مطالعات متعدد موثربودن مصرف مکمل DHEA بر عملکرد حافظه را نشان داده است. به‌عنوان مثال در زنان یائسه مصرف 50 میلی گرم DHEA روزانه باعث تقویت حافظه شده است. در چندین مطالعه مشاهده شد علائم بیماری در افراد مبتلا به افسردگی ماژور با مصرف DHEA بهبود یافته است.

4. حفاظت از قلب:

سطح پایین DHEA در مردان با ابتلا به بیماری های قلبی همراه است. در یک مطالعه مشخص شد، احتمال مرگ ناشی از بیماری قلبی در مردان سالم دارای سطح پایین DHEA، بیشتر از افراد عادی می‌باشد.

5. کاهش علائم بیماریهای خود ایمنی و التهاب:

سطح پایین DHEA در بیماران مبتلا به اختلالات خودایمنی (نظیر لوپوس منتشر، روماتیسم مفصلی، اسکلروز، کولیت) نیز دیده شده است. مصرف مکمل DHEA در مبتلایان به اختلالات خودایمنی حال عمومی بیماران را بهبود می‌بخشد. به خصوص در مورد بیماران مبتلا به لوپوس مصرف مکمل DHEA التهاب ایجاد شده در بیماری‌های روده‌ای را از بین برده و باعث بازسازی طول طبیعی کولون می‌شود.

مکانیسم اثر مکمل DHEA:

دوز مصرفی DHEA:

انستیتوی ملی سلامت در آمریکا, مصرف 20 تا 50 میلی گرم مکمل DHEA در روز را برای بیشتر افراد بالغ بالای سی سال, کافی و بی خطر دانسته است. با توجه به بازه زمانی، دوز 50 میلی گرم در روز به مدت یک سال قابل استفاده است و دوز 25 میلی گرم در روز با اطمینان به مدت دو سال استفاده می شود. به طور کلی، مکمل DHEA تا دو سال بدون عوارض جانبی شدید در مطالعات مورد استفاده قرار می‌گیرد.

مدت مصرف نیز متناسب با دلیل مصرف متغیر است مثلا در افسردگی 30 تا450 میلی گرم روزانه برای 6 هفته و برای مشکلات ناباروری ۷۵ میلی گرم ۳ ماه قبل از IVF مناسب است.

عوارض جانبی و هشدارها:

مصرف DHEA در افراد زیر 18 سال، زنان باردار و شیرده ممنوع است.

در صورت داشتن سابقه قبلی یا فامیلی سرطان های حساس به هورمون (مانند سرطان سینه، تخمدان و پروستات) منع مصرف دارد.

در صورت ابتلا به بیماری های خاص نظیر دیابت، بیماری های قلبی، اختلالات کبدی، سندروم تخمدان پلی کیستیک و یا مصرف هر گونه دارو، قبل از مصرف این فرآورده با پزشک خود مشورت نمایید.

بیشتر از دوز توصیه شده مصرف نشود، در صورت مصرف مقادیر بالا و به مدت طولانی در زنان ممکن است باعث افزایش تستوسترون، آکنه و هیرسوتیسم (پرمویی) شود.

دور از رطوبت، در دمای کمتر از 25 درجه سانتی گراد و دور از دسترس کودکان نگهداری نمایید.

منابع:

mayoclinic.org

Webmd.com

healthline.com

rxlist.com